zondag 28 februari 2016

Ideeën voor ons onderwijs.

Ideeën voor ons onderwijs (februari 2016)

Vanuit het Departement Onderwijs stelt men deze maand www.onsonderwijs.be ter beschikking om ideeën op te geven die jij 'van lerens belang' vindt voor de aankomende kinderen en jongeren. Men kan hierbij op 4 vragen antwoorden. In het kader van de LEF-piste zijn de eerste 2 het meest interessant. Er werden reeds heel wat zaken opgegeven die mooi onder de Lef-ingrediënten vervat kunnen zijn. Meer nog...bij vraag 2 kan ongeveer alles in Lef; en van vraag 1 ook veel. We kunnen ook opmerken dat veel van die zaken natuurlijk ook in andere vakken aan bod kunnen komen. Elke leraar is ook opvoeder.

Vraag 1: Wat moet elke jongere op school leren om deel te nemen aan de maatschappij van morgen?
Vraag 2: Wat moet elke jongere op school leren om zich persoonlijk te ontwikkelen?

Antwoorden op vraag 1 (samenvattende selectie): Kritisch denken, filosoferen, logisch nadenken, argumenteren en debatteren. Emancipatie en mensenrechten. Zelfredzaamheid, communicatie en verdraagzaamheid. Zelfkennis, eigenheid en talenten. Positieve attitudes. Omgangskunde, verbindend communiceren en teambuilding. Over opvoeding en ouderschap. Over emoties en psychische problemen. Huishouden runnen en zelfredzaamheid. Voorbereiden op leven en beroep. Gezonde voeding en duurzaamheid. Zorg en veiligheid in het verkeer. Rijbewijs. Levenswijsheid. Eigen mening, spreekvaardigheid en respect. Relationele en Seksuele vorming. Muzikale opvoeding, kunst en cultuur. Creativiteit en beeldgeletterdheid. Over verschillende culturen en levensbeschouwingen. Contacten met mensen met een beperking. Nederlands, Frans en Engels. Lezen en begrijpen van facturen, handleidingen, gebruiksvoorwaarden en privacy-verklaringen, ook online, en veiligheid op internet. L.O., EHBO en levensreddend handelen. ...

Antwoorden op vraag 2 (samenvattend): Zelfkennis, reflectie en zelfontwikkeling. Gericht op een zinvol leven en waarden. Leerinteresse. Zelfredzaamheid en zelfzorg. Leren tevreden zijn en innerlijk evenwicht. Realistisch zelfbeeld en inzicht in verschillen tussen mensen. Respect. Veerkracht, weerbaarheid en zelfvertrouwen. Doorzettingsvermogen en discipline. Probleemoplossend en veiligheidsgedrag. Gezondheidsvaardigheden en voedingsleer. Sociale vaardigheden, seksuele vorming en emotionele vaardigheden. Expressie en creativiteit. Talentontwikkeling. Leren uit fouten. Leren tot rust komen. Omgaan met stress. Kritisch vragen stellen. Bewegen en handenarbeid. ...

Verslaggever: H. Durinck

donderdag 28 januari 2016

Er is beweging.

Op dinsdag 12 januari 2016 hield de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de Universiteit Leuven, in samenwerking met het Vrij onderwijs (vroegere Guimardstraat) een Didaché Studiedag rond het thema van 'de katholieke dialoogschool'.
Prof. Burggraeve opende de dag filosofisch vanuit de ideeën van Levinas. De andere is wezenlijk anders dan wijzelf. De dialoog gaat vooraf aan kennis en uitwisseling van ideeën. Hetzelfde en het andere - het zelf en de ander - blijven onherleidbaar én noodzakelijk. Scholen zijn plaatsen van dialogen. Onderwijs is opvoeden met 'leer-dialogen'. Scholen, zowel openbare als katholieke, zijn ruimtes voor interlevensbeschouwelijke dialogen.
Ondanks deze mooie woorden kozen de organisatoren toch voor het primaat 'katholiciteit' ipv christelijk, humanistisch of pluralistisch. Alle leerkrachten en vooral het vak godsdienst moeten bijdragen tot de katholieke dimensie van het vrij onderwijs. Historisch kan men het vrij onderwijs in Vlaanderen inderdaad katholiek noemen. Maar of we met al die diversiteit onder leerlingen, ouders en leerkrachten, het vrij onderwijs terug wat meer katholiek, dus ook kerkelijk, moeten noemen en inrichten is alsnog de vraag. Ook het vak godsdienst had tot die recente restauratie de kans om opener, pluralistischer en menselijker te worden of te blijven. Het vak zou dan ook beter 'levensbeschouwing' noemen, met echt respect voor gelijkwaardige dialoog in een algemeen kader.

Op donderdag 14 januari 2016 was er in de Commissie voor Onderwijs in het Vlaams Parlement een interessante opening (ongeveer 45') van een debat net over de levensbeschouwelijke vakken. Caroline Gennez (Sp.a) stelde het probleem duidelijk. De superdiversiteit vraagt een nieuwe invulling van de levensbeschouwelijke vakken. Zij zag in het project Lef een mooie kans om leerlingen van diverse achtergronden in dialoog te brengen met elkaar. Ann Brusseel (Open Vld) en Elisabeth Meuleman (Groen) sloten zich daarbij aan. Minister Hilde Crevits (CD§V) pleitte voor het behoud van levensbeschouwing op school. Kathleen Krekels (NVA) en Jos De Meyer (CD§V) sloten daar wat bij aan. Jo De Ro (Open Vld) wees er op dat ook mensen zonder religie of levensbeschouwing een zinvolle maatschappelijke inzet kunnen hebben. Koen Daniëls (NVA) stelde voor nog even te wachten met besluiten, en het debat af te wachten, o.m. over de doelen en eindtermen van het onderwijs. Voorwaar een respectvol en hoopvol overleg.

Op woensdagmorgen 27 januari 2016 stelde prof. Pollefeyt, vicerector van de Universiteit Leuven op Radio 1 in het programma van Hautekiet de resultaten van een enquête voor. In het katholiek onderwijs zijn de voorbije jaren 15 000 leerlingen bevraagd over hun houding tgo. godsdienst. Hieruit zou blijken dat ongeveer 50% van de jongeren open staat voor het christendom, 40% is aarzelend en 10% verzet zich tegen dat opgelegde perspectief. Men kan dit interpreteren als een factor voor behoud van de huidige vorm van de godsdienstlessen...maar evenzeer als een vraag om eindelijk ook wat meer rekening te houden met die andere helft van de leerlingen. Ongeveer de helft van de jongeren zou ook aangeven nog in Jezus te geloven. Wat houdt dit in? Dat hij heeft bestaan? Dat hij een aantal positieve zaken gedaan heeft? Is er ook een vraag gesteld aan de jongeren of ze zich nog herkennen in de katholieke kerk? Dat is ook een belangrijk element.
De volledige resultaten van deze enquête zouden eerdaags gepubliceerd worden door het tijdschrift Tertio. Pollefeyt zette zich ook nog af tegen het neutrale helicopterperspectief van LEF en Loobuyck.
Hierbij kan men opmerken dat objectieve beschrijvingen in veel vakken wel nuttig zijn, waarom dan ook niet in levensbeschouwing? En anderzijds, het vak LEF staat voor een combinatie van meerdere invalshoeken. Levensbeschouwelijk, ja, maar ook, moreel, sociaal, psychologisch, filosofisch, persoonlijk...Evident dat zo een vak ook waardenvol is: gezondheid, respect, eerlijkheid, rechten en verantwoordelijkheden, ...Dus geen neutrale staatspedagogiek...Lef is een project gedragen door mensen van vlees en bloed, met onderwijs-, gezins- en levenservaringen,
In het radioprogramma kwamen verder meerdere getuigenissen aan bod. Minister Crevits benadrukte het belang van interlevensbeschouwelijke dialoog. Een godsdienstleerkracht zei dat hij wel christelijk was, maar niet kerkelijk. Verder kwamen ook nog enkele ouders aan bod. En op de website van radio 1 stonden een dertigtal reacties: enkele pro behoud de huidige invulling van godsdienst, een aantal die godsdienstige beïnvloeding buiten de scholen wil houden, en een aantal die zich pro Lef uitspraken.

woensdag 2 december 2015

Yes we can


The next big thing
will be a lot of small things.

(Ghent, december 2015, Thomas Lommée)

zondag 18 oktober 2015

Onderwijscafé in Gent: "Naar een veelzijdig vak LEF."
Op donderdag 12 november 2015 om 19u in de Zebrastraat 32, 9000 Gent.
Over Levensbeschouwingen, Ethiek, Filosofie en Burgerschap.
Graag inschrijven via: go.stad.gent/onderwijscafeLEF
of via Gentinfo 09 210 10 10   Toegang gratis.

Wat zijn de verwachtingen voor LEF, en welke inhoud kan men er aan geven?

18u30 onthaal en café
19u inleiding door Elke Decruynaere, Schepen van Onderwijs, Opvoeding en Jeugd - Stad Gent
19u20 Voordracht door prof. Rik Pinxten. Hoogleraar Antropologie en studie Religies. UG.
rond 20u pauze;
20u(10) de jongerenproblematiek, Mia Rabout, psychiatrisch verpleegster;
Sociale en emotionele vaardigheden, Johan Van de Walle, de Sleutel;
Verwachtingen van de ouders, Kristien Hens,
21u Naar een veelzijdig vormend vak LEF. H. Durinck, senior lector en vzw Lef;
Situatie op de Methodenscholen, P. Otte, Fopem;
21u30 Opmerkingen en bedenkingen uit de zaal.

Welkom.

woensdag 8 april 2015

Het LEF-idee deint uit!

De voorbije 3 jaar zijn er diverse artikels verschenen die verband houden met het LEF-idee:
het overwegen en langzaam ontwikkelen van een veelzijdig vormend eenheidsvak LEF.
Kennis over en inzicht in Levensbeschouwingen; Ethiek en morele onderwerpen, persoonlijkheids-, emotionele, creatieve, sociale en maatschappelijke vorming; en stukjes Filosofie en Filosoferen.
Er waren ook enkele congressen en er verschenen enkele boeken. Ook in de media kwam het onderwerp regelmatig aan bod. De afkorting Lef begint bekend te worden.  Ook in Wallonië is de discussie aan de gang.
In 2013 verscheen van prof. P. Loobuyck het boek "De seculiere samenleving. Over religie, atheïsme en democratie" Bij Houtekiet, Antwerpen, 252 p..

In de lente van 2014 verscheen "Meer LEF in het onderwijs. Levensbeschouwing, Ethiek en Filosofie voor iedereen." ook van prof. Loobuyck, bij VUBPress, 120p..

Dit laatste boek werd herwerkt en vertaald samen met Caroline Sägesser van het Cierl van de ULB, en uitgegeven eind 2014 als "Le vivre ensemble à l'école. Plaidoyer pour un cours philosophique commun."Bij Espace de libertés, 90p..

maandag 2 mei 2011

Groen! en discussie in DS eind maart 2011

Op 19 maart 2011 hield Groen! een onderwijscongres in Gent. Het was grondig voorbereid en werd goed bijgewoond.
Eén van de resoluties die met duidelijke meerderheid werd aangenomen, was het invoeren van het vak "Burgerschap, Filosofie en Levensbeschouwing", 2u/week in het secundair en basisonderwijs, en dit zowel in het officieel als vrij onderwijs. En dit ter vervanging van het huidige keuzesysteem in het officieel onderwijs, en het monoreligieuze vak in het katholiek onderwijs. Tevens zou in het officieel onderwijs een facultatief systeem van keuze voor enkele religies kunnen behouden blijven; en zou het katholiek onderwijs ook een specifieke korte module 'christendom' kunnen aanbieden.
Op dinsdag 22 maart gaf prof Loobuyck verdere uitleg over zijn idee in De Standaard (p27). Helaas een beetje met een misleidende titel "Weg met zedenleer, iedereen zedenleer". Zo  versterkt men neigingen tot verdediging   van het bestaande. Een aantal mensen vinden veel in zedenleer waardevol (dus liefst behouden); en anderen vinden dat niet iedereen vrijzinnige zedenleer moet krijgen. Een betere titel ware geweest "Een algemeen vormend vak levensbeschouwing, moraal, filosofie en burgerschap voor iedereen"!
Op woensdag reageerde in De Standaard prof Pollefeyt vanuit Leuven, en op donderdag mevr Eggerickx vanuit de vrijzinnige zuil.
Op zaterdag 27 maart reageerde mevr Meuleman van Groen! in De Standaard (p48). En op dezelfde blz. probeerde prof. Ludo Abicht, als synthese van de week, ons te helpen 'ruimdenkend' te worden. Terug een beetje spijtig onder de wat misleidende titel "geen godsdienst, geen zedenleer".  Want Abicht gelooft dat het  goed mogelijk is om  zinvol en op een respectvolle manier over diverse levensbeschouwingen te praten, over hun wortels, de knelpunten en kansen; via een wetenschappelijke en pedagogisch intelligente benadering.
Een soort synthese van het waardevolle van godsdienst én zedenleer.

vrijdag 18 maart 2011

graag fair onderzoek ipv foute voorstelling!!

Er is een mobilisatie bezig door enkele mensen tegen het idee van een LB eenheidsvak, en dit door gebruik en misbruik te maken van de infrastructuur van zedenleer. Zedenleer betekent vrij onderzoek, dus een nieuw idee (wel al 20 jaar oud) verdient om minstens met pro en contra argumenten afgewogen te worden. Op de website van zedenleer is er al iemand die zijn besluit oplegt en opdringt aan alle betrokkenen, en er enkel of vooral reacties opzet die het met hem eens zijn. Het gaat niet om het afschaffen van zedenleer of de LB vakken. Het gaat niet om het maken van eenheidsworst. Trouwens het huidige systeem veronderstelt ook dat binnen elke huidige LB keuze een soort van eenheidsworst aanwezig is: dé katholieken, dé vrijzinnigen, dé protestanten,...
Een veelzijdig vormend eenheidsvak voorstellen betreft het integreren van de positieve, algemeen menselijke inhouden van de diverse LB vakken! Daarbij zullen het luisteren naar elkaar/de leerlingen, het aanzetten tot kritisch en redelijk denken,  het leren formuleren van een mening, met argumenten, het overleggen in diversiteit, en levensverdieping,...belangrijke bouwstenen worden. Niet gericht op minimalistische feitjes, maar kennis van en inzicht in visies van diverse LB., bvb. ook met getuigenissen. Inderdaad leren in dialoog gaan, ipv apartheid!
Scholen dienen niet meer om 100% in één levensbeschouwing op te voeden! Leve de menselijke, pluralistische school. Gaan we de 21° eeuw creatief beter maken dan de 20° en de 19°?
Of blijven we koude oorlog voeren vanuit verzuiling?